Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση - Μικρασιατικός Σύλλογος Ιωνίας "Ηρόδοτος"

Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση - Μικρασιατικός Σύλλογος Ιωνίας "Ηρόδοτος"

Το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου έλαβε χώρα στη μικρή θεατρική σκηνή της Νέας Μαγνησίας η Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση του Συλλόγου Μικρασιατών Ιωνίας (Ν. Μαγνησίας & Διαβατών). Στην εκδήλωση πέραν του οικείου Συλλόγου συμμετείχαν ο  Μικρασιατικός Σύλλογος Νέας Ευκαρπίας "Ουσάκ" και ο Χορός Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής "Ψαλτικόν Σύναγμα". 

Αμφότεροι οι δύο μικρασιατικοί Σύλλογοι έψαλλαν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα διαφόρων περιοχών της ευρύτερης ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, υπό τη διεύθυνση του Βασ. Κασούρα. Επιπλέον, μέλη του "Ηροδότου" φρόντισαν να αναφερθούν με σαφήνεια σε ήθη και έθιμα γύρω από τα κάλαντα, επιβεβαιώνοντας την ξεχωριστή τους θέση στην εορταστική αυτή περίοδο. 

Από την άλλη, ο Χορός των Ιεροψαλτών έψαλλε ύμνους της εορτής των Χριστουγέννων από παλαιούς και νεώτερους συνθέτες της Βυζαντινής Μουσικής. Αν και υπήρξε η παρθενική επίσημη εμφάνιση του "Ψαλτικού Συνάγματος", ο Χορός απέσπασε ενθαρρυντικά σχόλια και την υπόσχεση για μελλοντική συνεργασία. Εκπρόσωπος του Χορού στάθηκε στο γεγονός πως η ομάδα βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο, ενώ φρόντισε να υπογραμμίσει και την καταλυτική συνεισφορά του αείμνηστου δασκάλου των χορωδών, Δημοσθένη Κουσκούκη, συνδετικού κρίκου της φιλίας τους αλλά της αγάπης τους προς την πατρώα μουσική.

Ο Χορός Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής "Ψαλτικόν Σύναγμα" από τη δική του πλευρά ευχαριστεί τον Σύλλογο Μικρασιατών Ιωνίας "Ηρόδοτος" για την εμπερία και τη φιλοξενία, τον Βασίλειο Κασούρα για την συνεργασία και φυσικά όλους εκείνους που μας αγκάλιασαν με το ζεστό τους χειροκρότημα, τα θετικά σχόλια και την ενθάρρυνση για κάτι μεγαλύτερο στο μέλλον.

Ακολουθεί φωτογραφικό και ηχητικό υλικό.

Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση

Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση του Συλλόγου Μικρασιατών Ιωνίας "Ηρόδοτος".

Ο Σύλλογος Μικρασιατών Ιωνίας "Ηρόδοτος" σας προσκαλεί στην χριστουγεννιάτικη εκδήλωση, που θα λάβει χώρα στο θεατράκι του Δήμου Δέλτα, το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στις 20.00.

Η χορωδία ενηλίκων του συλλόγου μας και εκείνη του Μικρασιατικού Συλλόγου Ν. Ευκαρπίας "Ουσάκ" θα παρουσιάσουν κάλαντα των εορτών, ενώ ο Χορός Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής "Ψαλτικόν Σύταγμα" θα ψάλλει ύμνους της περιόδου.

Εκ του Δ.Σ. του Συλλόγου.

Χορός Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής "Ψαλτικόν Σύναγμα"

Σύλλογος Μικρασιατών Ιωνίας "Ηρόδοτος"

Μικρασιατικός Σύλλογος Ν. Ευκαρπίας "Ουσάκ"

Ανακοίνωση: Πανήγυρις Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών

Πανήγυρις Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Διαβατών

Την Πέμπτη 25 και Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018 εορτάζει ο Πολιούχος των Διαβατών. και ολόκληρης της Θεσσαλονίκης, ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης. Την Πέμπτη το απόγευμα στις 18.00 θα τελεστεί Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Βαρνάβα, αφού προηγηθεί περιφορά της εικόνας του αγίου στους δρόμους της ενορίας. Ανήμερα της εορτής του Αγίου, την Παρασκευή, θα τελεστεί Πανηγυρικός Όρθρος και Θεία Λειτουργία, που θα ξεκινήσουν στις 07.15. Τους οικείους χορούς των αναλογίων θα πλαισιώσουν ιεροψάλτες φίλοι της ενορίας, προσδίδοντας έναν επιπλέον πανηγυρικό τόνο.

Χερουβικό Γ' Ήχου, Χαρίλαος Ταλιαδώρος

Ζωντανή Ηχογράφηση, Χερουβικό γ' ήχου, Χαρίλαος Ταλιαδώρος.

Στην παρούσα ηχογράφηση ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως, Χαρίλαος Ταλιαδώρος, ερμηνεύει τον Χερουβικό Ύμνο σε ήχο γ'. 

Ο Χαρίλαος Ταλιαδώρος αποτελεί μια από τις τελευταίες εξαιρετικές φωνές στον χώρο της Ψαλτικής Τέχνης. Γεννήθηκε το 1926 στη Θεσσαλονίκη και μαθήτευσε στο Ωδείο Αθηνών δίπλα στον Χριστόφορο Κουτσουράδη. Εκείνος, όμως, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ψαλτική του εξέλιξη ο Πρωτοψάλτης της Μ.τ.Χ.Ε. Κωνσταντίνος Πρίγγος, του οποίου οι μετακινήσεις στη Θεσσαλονίκη δεν άφηναν ανεπηρέαστο τον νεαρό τότε ιεροψάλτη. Γρήγορα ανέβηκε σε σπουδαία αναλόγια της Θεσσαλονίκης και από το 1952 μέχρι και σήμερα ψάλλει ακατάπαυστα τα μεγαλεία του Θεού στο αναλόγιο του Ι. Καθ. Ναού της του Θεού Σοφίας. Η διδακτική του δεινότητα και το συγγραφικό του τάλαντο είναι γνωστά σε ολόκληρη την Ορθόδοξη Οικουμένη. Αυτό, όμως, που κάνει σε όλους εντύπωση είναι η διαυγής και γεμάτη νεανικό πάθος φωνή του, την οποία διεφύλαξε ως κόρην οφθαλμού και διατηρεί μέχρι και σήμερα στα 92 του χρόνια. Το παρακάτω δείγμα αποτελεί τεκμήριο των όσων εγράφησαν και, σαφώς, αναδεικνύει τον πολιό "Άρχοντα" ως παράδειγμα μίμησης για τους νέους ιεροψάλτες. 

Η εν λόγω ζωντανή ηχογράφηση αποτελεί μέρος του αρχείου του ιεροψάλτη Άγγελου Σέφκα, ο οποίος βρέθηκε στον Καθεδρικό Ναό της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης για να συναντήσει τον "λέοντα των αναλογίων" στα πλαίσια εργασιών για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών "Η Βυζαντινή μουσική επιστήμη και καλλιτεχνική δημιουργία" του Α.Π.Θ. Τέλος, ευχαριστίες ανήκουν στην κα. Μαρία Αλεξάνδρου, Μουσικολόγο - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμ. Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., και στον κ. Χρήστο Τογκαρίδη Λαμπαδάριο του  Ι. Καθ. Ναού της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης, που αποτέλεσαν τους συνδετικούς κρίκους για αυτή την συνάντηση με τον κ. Χαρίλαο Ταλιαδώρο.

Με τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη Χαρίλαο Ταλιαδώρο,
την Καθηγήτρια Μαρία Αλεξάνδρου
και τον Λαμπαδάριο της Αγ. Σόφιας Θεσ/νίκης Χρ. Τογκαρίδη.

Ανακοίνωση: Έναρξη Μαθημάτων Βυζαντινής Μουσικής

Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου και Αγίων Αναργύρων Διαβατών Θεσσαλονίκης.

Οι πολύπλευρες ανάγκες των Ενοριτών του Αγ. Δημητρίου οδήγησαν τους Ιερείς και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο στην απόφαση της προσπάθειας να καλύψει η Ενορία κάποιες από αυτές.  Έτσι, δημιουργήθηκαν σταδιακά ομάδες ενισχυτικής διδασκαλίας για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ομάδα παραδοσιακών χορών, ομάδα αγιογραφίας κ.ά. 

Ύστερα από πολύμηνη σκέψη και προετοιμασία, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και οι Ιεροψάλτες του Ναού σας προσκαλούν στη νέα δράση της ενορίας που σχετίζεται με τη Βυζαντινή Εκκλησιαστική μας Μουσική. Τα μαθήματα θα ξεκινήσουν τον ερχόμενο μήνα και θα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο πρωί μετά τη Θεία Λειτουργία (10.00 π.μ.). Η παρακολούθηση για τον πρώτο μήνα θα είναι "δοκιμαστική", μια πρώτη γνωριμία με το αντικείμενο, ενώ δε θα υπάρχουν δίδακτρα.

Τα μαθήματα θα είναι δύο κατευθύνσεων. Μια πρώτη ομάδα, κυρίως παιδιών και νεαρών, θα ασχολείται με τα αμιγώς μουσικά μαθήματα και μια δεύτερη, που θα αγγίζει κυρίως μεγαλύτερες ηλικίες, και θα έχει εμπειρική κατεύθυνση.

Υπεύθυνος των μαθημάτων θα είναι ο Ιεροψάλτης του Ναού, Άγγελος Σέφκας, Πτυχιούχος και Διπλωματούχος Κρατικού Ωδείου στη Βυζαντινή Μουσική και Μεταπτυχιακός φοιτητής του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Α.Π.Θ. επί της Βυζαντινής Μουσικολογίας.

Έτσι, λοιπόν, το Σάββατο 13 Οκτωβρίου και ώρα 10.00 π.μ. θα πραγματοποιηθεί η πρώτη συνάντηση στο αρχονταρίκι του παρεκκλησίου πάνω από το οστεοφυλάκιο, πίσω από τον Παλαιό Ναό του Αγ. Δημητρίου.

Όποιος ή όποια επιθυμεί να παρακολουθήσει τα Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής, ας εκδηλώσει το ενδιαφέρον του με κάποιο σχόλιο κάτω από τη δημοσίευση ή αφήνοντας ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση: ang.sef.21@gmail.com . .


Πληροφορίες στα τηλέφωνα:

Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου (π. Κωνσταντίνος): 2310 781 796

Υπεύθυνος Μαθημάτων (Άγγελος Σέφκας): 6979 277 695

Χάρτης για την αναζήτηση του Ναού
από την οδό Κων. Καραμανλή (πρώην Βεροίας).

Ο νέος Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου και Αγ. Αναργύρων Διαβατών.

Ο παλαιός Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών (1854).

Ανακοίνωση: Αγρυπνία Οσ. Θεοφάνους του Γραπτού (23:00 - 03.30)

Ιερά Αγρυπνία επί τη μνήμη του Οσίου Θεοφάνους του Γραπτού

Την Τετάτρτη 10 Οκτωβρίου, παραμονή της μνήμης του Οσίου Θεοφάνους του Γραπτού, θα τελεσθεί Αγρυπνία με την ευκαιρία των ονομαστηρίων του Πανοσιολογωτάτου Αρχιμ. Θεοφάνους, που θεοφιλώς διακονεί την Ενορία του Αγίου Δημητρίου και Αγίων Αναργύρων Διαβατών Θεσσαλονίκης. Η Αγρυπνία θα τελεσθεί στον Ιερό Μεταβυζαντινό Ναό Αγ. Δημητρίου Διαβατών, θα ξεκινήσει στις 11.00 μ.μ. και θα ολοκληρωθεί στις 3.30 π.μ. . Στις ακολουθίες θα ψάλλουν οι Ιεροψάλτες του Ναού πλαισιωμένοι από φίλους της Ενορίας, εμπλουτίζοντας  τα συνήθη μελωδήματα με αργές και πανηγυρικές συνθέσεις, όπως αρμόζουν στην ημέρα. Μετά το πέρας της Αγρυπνίας θα ακολουθήσει κέρασμα.

Αριστερός Χορός των Ιεροψαλτών
του Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών.

Ο Παλαιός Ι. Ν. του Αγ. Δημητρίου Διαβατών.

Χάρτης για μετακίνηση στον Ι. Ναό.

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου (5ο Μέρος)

Από την εργασία του Άγγελου Σέφκα: 

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί του Βυζαντίου και του Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Χειμερινό Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2017 - 2018).

Χρύσανθος εκ Μαδύτων


Ίσως η μεταβυζαντινή περίοδος να άφησε για το τέλος ένα από τα πιο ευωδιαστά λουλούδια της, τον Μητροπολίτη Προύσης ρύσανθο. Γράφει ο Χρύσανθος για τον εαυτό του στο Θεωρητικό του: «Οὗτος ἦν ἀπό τήν Μάδυτον, πόλιν κειμένην παρά τόν Ἑλλήσποντον· καί εἶναι μέλος τῶν τριῶν Διδασκάλων τῶν ἐφευρετῶν τήν νέαν Μέθοδον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς· καί διωρίσθη γενικῶς, ἵνα παραδίδῃ τό Θεωρητικόν μέρος αὐτῆς».

Ο Χρύσανθος41 γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αι., λογικά γύρω στο 1770 με 1780, και πέθανε στο μέσο περίπου του επόμενου αιώνα, ακριβέστερα το 1843. Ήταν πολύ καλός γνώστης της Βυζαντινής Μουσικής, ενώ γνώριζε και την Ευρωπαϊκή και την Αραβοπερσική. Ήταν δεξιοτέχνης στο νέι και στον ευρωπαϊκό πλαγίαυλο, το φλάουτο. Ήξερε, μάλιστα, πολύ καλά την λατινική και τη γαλλική γλώσσα.

Όταν πήγε στην Κωνσταντινούπολη έμαθε Βυζαντινή Μουσική στα πόδια του Πέτρου Βυζαντίου του Πρωτοψάλτου. Μάλιστα, με την χειροτονία του και τη λήψη του βαθμού του Αρχιμανδρίτου κατάφερε να επεξηγήσει σε μια δική του μουσική διάλεκτο πολλά κείμενα των αρχαίων μελοποιών. Αυτή του η ενέργεια αποτέλεσε τον πρόδρομο της Μεταρρύθμισης του 1814 - 1815, παρ’ ότι στην αρχή δεν την είδαν με αγαθή προαίρεση οι του Πατριαρχείου. Βλέποντας, όμως, την άμεση πρόοδο των μαθητών του, τον κάλεσαν ούτως ώστε να τελειοποιήσει τη μέθοδό του και να ξεκινήσει μεθοδικά τη διδασκαλία της. Αυτό έγινε μετά από ένα τυχαίο περιστατικό που καταγράφεται από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο ως εξής: Κάποιοι οικοδόμοι από τη Μάδυτο που είχαν χρηματίσει μαθητές του Χρυσάνθου, ενώ έχτιζαν τον τελευταίο όροφο της οικείας του Μητροπολίτου Ηρακλείας Μελετίου, έψαλαν έντεχνα μαθήματα. Ακούγοντας τους ο Μητροπολίτης τους ρώτησε πως έμαθαν να ψάλλουν τόσο έντεχνα τα «δεινά» εκείνα μαθήματα και εκείνοι του αποκρίθηκαν πως αυτό οφειλόταν στον συμπατριώτη του Αρχιμανδρίτη, τότε, Χρύσανθο. Έτσι, ο Ιεράρχης αντιλαμβανόμενος την αδικία εις βάρος του Μαδυτινού ιερωμένου ενήργησε, ώστε να επιστρέψει στο Πατριαρχείο. 

Με την επιστροφή του στο Πατριαρχείο και με τη βοήθεια του τότε Λαμπαδαρίου, Γρηγορίου Λευιτίδου, και του μετέπειτα Χαρτοφύλακος, Χουρμούζη Γιαμαλή, ο Χρύσανθος τελειοποίησε το σύστημα του. Οι τρεις Διδάσκαλοι διορίσθηκαν στην Πατριαρχική Σχολή για να διδάξουν, με τον Χρύσανθο να αναλαμβάνει το μάθημα της Θεωρίας. Ως ανταμοιβή για το έργο του, στον Χρύσανθο δόθηκε το αρχιερατικό αξίωμα και ποιμαντορία της επαρχίας του Δυρραχίου. Επιδόθηκε με περίσσιο ζήλο στην διάδοση του νέου συστήματος, έως ότου τον κάλεσε η Μητέρα Εκκλησία να αναλάβει τη Μητρόπολη Σμύρνης και εν συνεχεία εκείνη της Προύσης, όπου και πέθανε.

Χρυσάνθου εκ Μαδύτων,
Θεωρητικόν Μέγα της Μουσικής,
Τεργέστη, 1832

Ο Χρύσανθος πριν τον θάνατό του κατάφερε να γράψει δύο θεωρητικά, ένα εισαγωγικό (1821) και ένα πλήρες (1832). Στα δύο αυτά έργα του αποτέλεσαν τη βάση για όλα τα σχεδόν τα μετέπειτα θεωρητικά. Αυτό άλλωστε ήταν λογικό, καθώς η νέα Μέθοδος είχε επικρατήσει και πέραν τούτου ο Χρύσανθος, όχι μόνο αποτελούσε αυθεντία ως ένας των εφευρετών, αλλά και τον πρώτο που κατέγραψε ένα πλήρες Θεωρητικό της Βυζαντινής Μουσικής, που καλύπτει σχεδόν κάθε πτυχή της Μουσικής. Εξίσου σημαντικό με το καθαρά θεωρητικό μέρος του Μεγάλου Θεωρητικού είναι και η πρώτη προσπάθεια συστηματικής συγγραφής ιστοριογραφικής μελέτης για την ελληνική μουσική, ψήγματα της οποίας βρίσκουμε έναν αιώνα πριν στον Κύριλλο Μαρμαρηνό.

Βιβλιογραφία:

Μ. Αλεξάνδρου, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2016).
Θ. Γεωργιάδου, Η Νέα Μούσα, Συνοπτική, Ιστορική και Τεχνική Μουσική Μελέτη, (Κωνσταντινούπολη: Δημητριάδου, 1935).

Γ. Παπαδοπούλου, Συμβολαί εἰς τήν Ἱστορίαν τῆς παρ' ἡμῖν Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, (Αθήνα: Κουτσουλίνου & Αθανασιάδου, 1890).

Χρυσάνθου, Εισαγωγή και Μέγα Θεωρητικόν της Μουσικής, (Αθήνα: Κουλτούρα, 2003).

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου (4ο Μέρος)

Από την εργασία του Άγγελου Σέφκα: 

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί του Βυζαντίου και του Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Χειμερινό Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2017 - 2018).

Κύριλλος Μαρμαρηνός, Επίσκοπος Γάνου και Χώρας.

Ο Κύριλλος Μαρμαρηνός έζησε τον 18ο αι. και, πιο συγκεκριμένα, ήκμασε μεταξύ 1730 και 1760. Στα χειρόγραφα αναφέρεται άλλοτε ως πρώην Τήνου και άλλοτε ως Επίσκοπος Γάνου και Χώρας. Υπήρξε πολύ καλός γνώστης της Βυζαντινής και της Αραβοπερσικής Μουσικής παράλληλα, όσο λίγοι. Γεννήθηκε στη νήσο Προποντίδα και σύντομα απέκτησε φιλίες με τους Κωνσταντινοπολίτες μουσικούς. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Δανιήλ Πρωτοψάλτης, με τον οποίο συχνά συνέψαλαν. Δάσκαλος του στην Αραβοπερσική Μουσική υπήρξε ένας άλλος Πρωτοψάλτης, ο Παναγιώτης Χαλάτζογλους. 

Χειρόγραφο του Κυρίλλου Μαρμαρηνού
http://byzantine-music.gr/Theory/th_images/Marmarinos-ms.jpg
- Ημερ. Προσπέλασης: 25.09.2018

Ο Κύριλλος συνέθεσε πολλά μουσικά έργα, όπως χερουβικά και κοινωνικά. Ώστοσο, οι γνώσεις του στα δύο κυρίαρχα μουσικά είδη της Κωνσταντινούπολης, την Αραβοπερσική και τη Βυζαντινή Μουσική, τον κατέστησαν ως ένα μεγάλο θεωρητικό του αιώνα του, μέσω του συγγράμματος του: «Εἰσαγωγή μουσικῆς κατ’ ἐρωταπόκρισιν». Ο συγγραφέας διευκρινίζει τους λόγους για τους οποίους γράφει το εγχειρίδιό του, και δεν είναι άλλοι από το να κάνει πιο εύληπτη τη Θεωρία της Μουσικής. 

Για έναν μουσικολόγο, αυτό το πόνημα έχει διάφορους τρόπους ανάγνωσης. Αδιαμφισβήτητα, ο Κύριλλος κάνει όντως κατανοητά τα όσα επιλέγει να γράψει για μακάμια, σοχμπέδες, ουσούλια, νήμια, φθορές. Κάτι άλλο, όμως, το οποίο έχει εξίσου μεγάλη σημασία είναι και ένα κατάλογος ονομάτων μεγάλων μουσικών προσωπικοτήτων. Αυτός ο κατάλογος αποτελεί, αν μη τι άλλο, τη βάση της ιστοριογραφίας στον τομέα της Βυζαντινής Μουσικής.

Στο σύνολό του το έργο του Κυρίλλου Μαρμαρηνού αποτέλεσε ένα ισχυρό έρεισμα για πολλούς από τους μετέπειτα μεγάλους θεωρητικούς συγγραφείς. Για παράδειγμα, την μέθοδο των ερωταποκρίσεων την συναντά κανείς μετά από έναν και πλέον αιώνα στον Θεόδωρο Φωκαέα, τη σχέση Αραβοπερσικής και Βυζαντινής Μουσικής στον Πέτρο Κηλτζανίδη και μια μελέτη ιστοριογραφικής φύσης, από την αρχαία έως τη σύγχρονή του ελληνική μουσική, περίπου εκατό χρόνια αργότερα στο Θεωρητικό του Χρυσάνθου εκ Μαδύτων. Επομένως, δίκαια μπορεί ο Κύριλλος Μαρμαρηνός να συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλυτέρων θεωρητικών της μεταβυζαντινής εποχής.

Βιβλιογραφία:

Θ. Φωκαέως, Κρηπίς της Εκκλησιαστικής Μουσικής, κατά Θεωρίαν και Πράξιν, (Αθήνα: Όμιλος Ελληνικών Τεχνών, 2005). 
Π. Κηλτζανίδου, Μεθοδική Διδασκαλία Θεωρητική τε και Πρακτική προς εκμάθησιν και διάδοσιν του γνησίου Εξωτερικού Μέλους της καθ’ ημάς Ελληνικής Μουσικής κατ’ αντιπαράθεσιν προς την Αραβοπερσικήν, (Κώνσταντινούπολις: 1881).

Γ. Παπαδοπούλου, Συμβολαί εἰς τήν Ἱστορίαν τῆς παρ' ἡμῖν Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, (Αθήνα: Κουτσουλίνου & Αθανασιάδου, 1890)

Χρυσάνθου, Εισαγωγή και Μέγα Θεωρητικόν της Μουσικής, (Αθήνα: Κουλτούρα, 2003).

Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής

Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου και Αγίων Αναργύρων Διαβατών Θεσσαλονίκης.

Οι πολύπλευρες ανάγκες των Ενοριτών του Αγ. Δημητρίου οδήγησαν τους Ιερείς και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο στην απόφαση της προσπάθειας να καλύψει η Ενορία κάποιες από αυτές.  Έτσι, δημιουργήθηκαν σταδιακά ομάδες ενισχυτικής διδασκαλίας για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ομάδα παραδοσιακών χορών, ομάδα αγιογραφίας κ.ά. 

Ύστερα από πολύμηνη σκέψη και προετοιμασία, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και οι Ιεροψάλτες του Ναού σας προσκαλούν στη νέα δράση της ενορίας που σχετίζεται με τη Βυζαντινή Εκκλησιαστική μας Μουσική. Τα μαθήματα θα ξεκινήσουν τον ερχόμενο μήνα και θα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο πρωί μετά τη Θεία Λειτουργία (10.00 π.μ.). Η παρακολούθηση για τον πρώτο μήνα θα είναι "δοκιμαστική" ενώ, ίσως, για τους επόμενους μήνες συνοδεύεται από κάποιο μικρό συμβολικό ποσό για την κάλυψη αναγκών των μαθημάτων.

Τα μαθήματα θα είναι δύο κατευθύνσεων. Μια πρώτη ομάδα, κυρίως παιδιών και νεαρών, θα ασχολείται με τα αμιγώς μουσικά μαθήματα και μια δεύτερη, που θα αγγίζει κυρίως μεγαλύτερες ηλικίες, και θα έχει εμπειρική κατεύθυνση.

Υπεύθυνος των μαθημάτων θα είναι ο Ιεροψάλτης του Ναού, Άγγελος Σέφκας, Πτυχιούχος και Διπλωματούχος Κρατικού Ωδείου στη Βυζαντινή Μουσική και Μεταπτυχιακός φοιτητής του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Α.Π.Θ. επί της Βυζαντινής Μουσικολογίας.

Για περισσότερες πληροφορίες θα υπάρξει σύντομα νέα ανάρτηση.

Γενικές πληροφορίες στα τηλέφωνα:

Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου (π. Κωνσταντίνος): 2310 781 796

Υπεύθυνος Μαθημάτων (Άγγελος Σέφκας): 6979 277 695

Χάρτης για την αναζήτηση του Ναού
από την οδό Κων. Καραμανλή (πρώην Βεροίας).

Ο νέος Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου και Αγ. Αναργύρων Διαβατών.

Ο παλαιός Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών (1854).

Λειτουργικά, σε ήχο πλάγιο του Β', Νενανώ.

Λειτουργικά, σε ήχο πλάγιο του Β', Νενανώ.

Μέρος των Λειτουργικών.

Τα παρόντα "Λειτουργικά", ή για την ακρίβεια οι μελοποιημένοι ύμνοι της Αγίας Αναφοράς, αποτελούν σύνθεση του Ιεροψάλτου του Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου και Αγ. Αναργύρων Διαβατών, Άγγελου Σέφκα.  Η έκταση τους περιορίζεται σε μία μόλις οκτάβα, ενώ η μελωδία κινείται γύρω από τον φθόγγο " Δι " και δευτερευόντως περί του διατονικού " Ζω' ", κάνοντας εμφανή την ύπαρξη του μέλους, που μας είναι γνωστό ως "Νενανώ". Ο συνθέτης δανείζεται για τις απαντήσεις των "Πληρωτικών" θέσεις από τα "Κύριε ελέησον" και "παράσχου Κύριε"  του σύγχρονου αγιορείτη μελουργού Ιερομονάχου Θεοφάνη του Βατοπεδινού, όπως και σε δύο άλλα σημεία ("Έχομεν προς τον Κύριον" και "ευλογημένος ο ερχόμενος"). Επιπλέον, στο " Σε υμνούμεν" χρησιμοποιεί μια αργή θέση του στιχηραρίου με σκοπό να επεκτείνει το μέλος στοχεύοντας αρχικά στον εναρμόνιο "Ζω' " και στη συνέχεια, όπως συνηθίζει, στον " Δι ". Τέλος, λόγω πρώτης φοράς που θα ψαλούν τα αφιερώνει στους εορτάζοντες αγίους Θεοπάτορες, Ιωακείμ και Άννα.

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου (3ο Μέρος)

Από την εργασία του Άγγελου Σέφκα: 

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί του Βυζαντίου και του Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Χειμερινό Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2017 - 2018).

Μανουήλ ο Παλαιός Χρυσάφης

Μανουήλ ο Παλαιός Χρυσάφης
[εικόνα από:
Μ. Αλεξάνδρου, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική,
(Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2016),
Μνημοτεχνικές Καρτέλες Ενδεικτικές Απαντήσεις,
Κεφάλαιο 6ο, Διαφάνεια 120.]

Η ευαγγελική ρύση, «οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη», όπως ίσχυσε για τους αγίους Αποστόλους, που ο χαριτωμένος βίος τους υπέπιπτε στην αντίληψη όλων, σα να ήταν μια πόλη που βρίσκεται σε μια βουνοπλαγιά η οποία δεν είναι δυνατόν να κρυφτεί, έτσι ισχύει και με το έργο του μεγάλου μελουργού, υμνογράφου και θεωρητικού Μανουήλ του Παλαιού Χρυσάφη.

Ο Μανουήλ Χρυσάφης γεννήθηκε το πρώτο μισό του 15ου αι., υποθετικά μεταξύ 1510 και 1520, στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης και πέθανε το γ’ τέταρτο του 15ου αι. Κατά καιρούς πολλοί τον παρουσιάζουν, μάλλον εσφαλμένα, ως Λαμπαδάριο της Αγίας Σοφίας, αν και στις περισσότερες ανθολογίες του συνήθως συναντούμε τον τίτλο του ως εξής: «λαμπαδάριος του εὐαγοῦς καί βασιλικοῦ κλήρου», τίτλος που επιβεβαιώνει και τη στενή σχέση του με τον Κωνσταντίνο ΙΑ’ τον Παλαιολόγο. Ο Μανουήλ μετά την Άλωση καταφεύγει στην Πελοπόννησο και αργότερα περνά στην Κρήτη. Επιπλέον, υπάρχουν μαρτυρίες για εγκατάστασή του στη Σερβία. Από τους επιφανέστερους μαθητές του υπήρξε ο Γεράσιμος Χαλκεόπουλος.

Ο Μανουήλ Χρυσάφης αποτελεί ορόσημο για τη μελουργία και θεωρία της Βυζαντινής Μουσικής, καθώς υπήρξε ο τελευταίος των Βυζαντινών και ταυτόχρονα ο εγκαινιαστής της μεταβυζαντινής περιόδου. Έμεινε κυρίως γνωστός από τα μεγάλα σε έκταση μελωδήματά στο Στιχηράριο και στο Μαθηματάριο. Ωστόσο, σε τίποτα δεν υπολείπεται η θεωρητική του συγγραφή με τίτλο: «Περί τῶν ἐνθεωρουμένων τῇ ψαλτικῇ τέχνῇ και ὧν φρονοῦσι κακῶς τινές περί αὐτῶν».

Στο θεωρητικό του εγχειρίδιο, ο Χρυσάφης φαίνεται πως κινείται γύρω από πολλά θέματα κυριότερα εκ των οποίων είναι ο σαφής διαχωρισμός των ειδών της μελοποιίας (ειρμολογικό, στιχηραρικό, παπαδικό), το θέμα των θέσεων ή φορμουλών αλλά και εκείνο των φθορών. Για παράδειγμα, σχολιάζει το φαινόμενο της παραλλαγής, το οποίο χαρακτηρίζει ως «τὸ εὐτελέστερόν τε τῶν ἐν αὐτῇ πάντων καὶ εὐκολώτατον». Επιπλέον, μελετά το χρωματικό ιδίωμα του πλαγίου του Β’ και της φθοράς του Νενανώ. Στο έργο αυτό γράφεται κάτω από το κριτικό βλέμμα του Μανουήλ, οποίος μάλιστα φαίνεται να αναπτύσσει και έναν πρώιμο μουσικολογικό προβληματισμό. 

Ας μην ξεχνάμε, πως αν η εποχή του Ιερομονάχου Γαβριήλ, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ήταν δύσκολη και αγωνιώδης, για τον Μανουήλ Χρυσάφη ήταν μια εποχή μοναξιάς και φόβου, καθώς ένοιωθε ως ο τελευταίος γνώστης της Τέχνης αυτής και αγωνίστηκε να την διασώσει καταγράφοντας τα πολλά έργα, αλλά και να την διαδώσει παράλληλα, όπως έκανε στην Κρήτη και στη Σερβία.

Βιβλιογραφία:

Wikisource, λήμμα: «Περί των ενθεωρουμένων τη ψαλτική τέχνη και ων φρονούσι κακώς τινες περί αυτών».

Μ. Αλεξάνδρου, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2016), 89.

Σεβ. Μαζέρα, «Βιοεργογραφίες Μελουργών», στο Μαθηματάριον: Ερμηνευτική και Μουσικολογική Σπουδή, (Αθήνα: Κων/νος Σκαρμούτσος - Ι. Μ. Παρακλήτου Ωροπού Αττικής, 2017), 505 - 536 : 509 - 511.

Γ. Παπαδοπούλου, Συμβολαί εἰς τήν Ἱστορίαν τῆς παρ' ἡμῖν Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, (Αθήνα: Κουτσουλίνου & Αθανασιάδου, 1890), 275, 278, 507.

Χρυσάνθου, Εισαγωγή και Μέγα Θεωρητικόν της Μουσικής, (Αθήνα: Κουλτούρα, 2003), ΧΧΧΙΧ.

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου (2ο Μέρος)

Από την εργασία του Άγγελου Σέφκα: 

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί του Βυζαντίου και του Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Χειμερινό Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2017 - 2018).

Γαβριήλ εκ Ξανθοπούλων,

Ο Γρ. Στάθης, ο μεγάλος μουσικολόγος, φρόντισε
μέσα από τα έργα του να μας παρουσιάσει
τον Ιερομόναχο Γαβριήλ εκ της Μονής των Ξανθοπούλων
(Φωτογραφία προσωπικού αρχείου, Ιωάννινα, Μάιος 2018)

Για τον Ιερομόναχο Γαβριήλ λίγα είναι αυτά που σώζονται και αφορούν στη βιογραφία του. Ένα από τα λιγοστά στοιχεία, όπως προκύπτει από τα γραφόμενα του Γρηγορίου Στάθη, είναι πως ο Γαβριήλ υπήρξε ιερομόναχος στη μονή των Ξανθοπούλων. Στο έργο του, όμως, ξεδιπλώνει μεγάλο μέρος της μουσικής του προσωπικότητας και παρουσιάζει τον τρόπο σκέψης ενός θεωρητικού που ήκμασε στο α’ μισό του 15ου αι.

Πιο συγκεκριμένα, από το έργο του ξεχωρίζουν δύο σπουδαία συγγράμματα. Σο πρώτο έχει τον τίτλο «Ἐξήγησις πάνυ ὠφέλιμος περί τοῦ τί ἐστι Ψαλτική καί τῆς ἐτυμολογίας τῶν σημαδίων ταύτης καί ἑτέρων πολλῶν, χρησίμων καί ἀναγκαί-ων» και το δεύτερο «Περί τῶν ἐν τῇ ψαλτικῇ σημαδίων καί φωνῶν καί τῆς τούτων ἐτυμολογίας». Στα δύο αυτά έργα του Γαβριήλ παρατηρεί κανείς διαβάζοντάς τα μια λιτή και εξαιρετικά κατανοητή γλώσσα. Σε γενικές γραμμές το έργο του μοιάζει να έχει χαρακτήρα επεξηγηματικό, προσπαθεί με πολύ απλό τρόπο να αποσαφηνίσει και να συμβουλεύσει τον αναγνώστη του. 

Από τα παραπάνω εύλογα προκύπτει για τον Γαβριήλ, πως τον διακατείχε ένα αίσθημα ανάγκης διάδοσης της Μουσικής. Ας μην ξεχνάμε πως η εποχή στην οποία έζησε ήταν εποχή φόβου και αγωνίας για την Κωνσταντινούπολη και τις εναπομείνασες βυζαντινές κτίσεις, που έβλεπαν κυριολεκτικά τον εχθρό προ των πυλών. Ίσως αυτές οι συνθήκες πίεζαν τον Γαβριήλ να βρει τρόπο να διαδώσει το δυνατόν ευκολότερα και γρηγορότερα τη Μουσική, κάτι που εξηγεί τον χαρακτήρα του έργου του και την απλή του γλώσσα. 

Για όλους εμάς τους μεταγενέστερους, οι θεωρητικές συγγραφές του Ιερομονάχου Γαβριήλ αποτελούν έναν «μπούσουλα», όχι μόνο για να κατανοήσουμε καλύτερα τη Θεωρία της Μουσικής, αλλά κυρίως για να καταλάβουμε τον τρόπο σκέψης των Βυζαντινών απέναντί της.

Βιβλιογραφία:

Chr.Hannick, G.Wolfram, Gabriel Hieromonachos, Abhandlung über den Kirchengesang, (Wien: Verlag der Östereichischen Akademie der Wissenschaften, 1985).

Μ. Αλεξάνδρου, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2016), 67, 68.

Γρ. Στάθης, Οι αναγραμματισμοί και τα μαθήματα της Βυζαντινής Μελοποιίας, ζ’ έκδ. (Αθήνα: Γρ. Στάθης, 2008), 32, 262.

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου

Αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου (1ο Μέρος)

Από την εργασία του Άγγελου Σέφκα: 

Οι μεγάλοι Θεωρητικοί του Βυζαντίου και του Μεταβυζαντίου και τα κυρίως θέματά τους Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Χειμερινό Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2017 - 2018).

Εισαγωγικά

Μια τέχνη που η ηλικία της κοντεύει τα δύο χιλιάδες έτη σίγουρα έχει γνωρίσει στιγμές ακμής και παρακμής, στις οποίες την οδήγησαν πρόσωπα ή γεγονότα. Έτσι, συμβαίνει και με τη Βυζαντινή Μουσική. Μουσικοί νόες μεγάλου βεληνεκούς υπήρξαν υπεύθυνοι για το άγγιγμα του ναδίρ της. Βέβαια, ποιος μπορεί να αριθμήσει το πλήθος τόσων και τόσων σπουδαίων ανδρών και ποίους από αυτούς να ξεχωρίσει; Και μόνο κάποια ονόματα όπως των Αγιοπολιτών, του Οσίου Ιωάννου του Κουκουζέλους, του Μιχαήλ Βλεμύδου, του Ιωάννου Πλουσιαδηνού, του Ακακίου Φαλκεοπούλου, του Αποστόλου Κώνστα και τόσων άλλων προκαλούν δέος. Ενδεικτικά, με χρονικά και συγγραφικά κριτήρια, παρουσιάζονται στις παρακάτω σελίδες πέντε από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του Βυζαντίου και Μεταβυζαντίου επιδεικνύοντας το έργο και την προσφορά τους στην «Τέχνη του Δαμασκηνού».

Μανουήλ Βρυέννιος

Η αρχή των «Ἁρμονικῶν»
του Μανουήλ Βρυέννιου.

Ο Εμμανουήλ ή, επί το χαριέστερον, Μανουήλ Βρυέννιος υπήρξε «ὁ ἐξοχώτερος τῶν θεωρητικῶν διδασκάλων τῆς μουσικῆς κατά τόν Μεσαίωνα», και συνάμα εξαιρετικός μαθηματικός και αστρονόμος. Γεννήθηκε περί το 1275 στην Κωνσταντινούπολη και η μεγάλη ακμή του σημειώνεται από το 1320 έως τον θάνατό του, το 1340. Αν και το οικογενειακό όνομα «Βρυέννιος» έχει συνδεθεί με πολιτικούς του Βυζαντινίου, ο Μανουήλ δε φαίνεται να έχει κάποια σχέση με αυτούς. Ήδη, από το 1300 δίδασκε σε μεγάλη σχολή της πρωτεύουσας, στην οποία διετέλεσε σχολάρχης. Μαθητής του στο μάθημα της Αστρονομίας εχρημάτισε ο Θεόδωρος Μετοχίτης, ο μετέπειτα Μέγας Λογοθέτης του Ανδρονίκου Β’ του Παλαιολόγου, ενώ ο ίδιος ο Βρυέννιος υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Μιχαήλ Η’ του Παλαιολόγου (1223 - 1282).

Ο Μανουήλ Βρυέννιος στηρίχθηκε στις μελέτες και τη διδασκαλία του στον σύγχρονό του Γεώργιο Παχυμέρη (1242 – περ. 1310), αλλά πολύ περισσότερο στους Αλεξανδρινούς μουσικο-μαθηματικούς της ύστερης αρχαιότητας, όπως ο Πτολεμαίος, ο Κοϊντιλιανός ή ο Ευκλείδης. Η επιρροή του φαίνεται ξεκάθαρα στο έργο του «Ἁρμονικά», το οποίο είναι και το μοναδικό του έργο που έχει διασωθεί. Μάλιστα, μεταφράστηκε στα λατινικά και εκδόθηκε ως τρίτομο έργο αρκετά χρόνια αργότερα από τη συγγραφή του. 

Το μεγάλο του αυτό έργο, τα «Ἁρμονικά», αποτελεί μια πραγματική γέφυρα μεταξύ αρχαίας ελληνικής και βυζαντινής μουσικής. Ο Μανουήλ Βρυέννιος παραθέτει μια πληθώρα κοινών τόπων, δείγμα της άμεσης συγγένειας των δύο μουσικών κόσμων. Φροντίζει να σχολιάσει τυχόν διαφορές πως οφείλονται στην εξέλιξη της μουσικής, ενώ άλλες φορές δε διστάζει να παρουσιάσει και δικές του απόψεις. 

Ειδικότερα ανάμεσα στα όσα υπογραμμίζει ως ομοιότητες μεταξύ της αρχαίας και της σύγχρονης προς αυτόν μουσικής είναι: τα τρία γένη, οι οκτώ ήχοι και η διάκριση τους σε κύριους και πλάγιους, η διαίρεση του τόνου, το φαινόμενο της δις διαπασών κλίμακας κ.α. Επιπλέον, διαβάζοντας κανείς τα «Ἁρμονικά» μπορεί εύκολα να διαπιστώσει την «αρχαΐζουσα» στροφή του συγγράμματος, καθώς ο συγγραφέας σχετίζει την αρχαιοελληνική με τη βυζαντινή μουσική σε επιστημονικό και ιστορικό επίπεδο, αποδεικνύοντας την θυγατρικότητα της δεύτερης μέσω της εξέλιξης.

Βιβλιογραφία

J. Freely, Flame of Miletus: The Birth of Science in Ancient Greece (and How it Changed the World), (London & N. York: I. B. Tauris, 2012), 176. 

E. Nicolaidis, Science and Eastern Orthodoxy: From the Greek Fathers to the Age of Globalization, (Baltimore: The John Hopkins University Press, 2011), 26.

Wikipedia, λήμμα «Γεώργιος Παχυμέρης» (ημερ. προσπέλασης: 14.02.2018)

Wikipedia, λήμμα «Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος» (ημερ. προσπέλασης: 14.02.2018)

Μ. Αλεξάνδρου, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική, (Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2016), 67, 68.

Θ. Γεωργιάδου, Η Νέα Μούσα, Συνοπτική, Ιστορική και Τεχνική Μουσική Μελέτη, (Κωνσταντινούπολη: Τύποις Μάρκου Δημητριάδου, 1935), 48.

Γ. Παπαδοπούλου, Συμβολαί εἰς τήν Ἱστορίαν τῆς παρ' ἡμῖν Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, (Αθήνα: Κουτσουλίνου & Αθανασιάδου, 1890), 275, 507.

"Η Βυζαντινή μουσική επιστήμη και καλλιτεχνική δημιουργία"

Η Βυζαντινή μουσική επιστήμη και καλλιτεχνική δημιουργία

Αυτός θα είναι ο τίτλος του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Μ.Π.Σ.), "Βυζαντινή μουσική επιστήμη και καλλιτεχνική δημιουργία" που προκηρύσσεται άλλη μια χρονιά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και πιο συγκεκριμένα, από τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών και Θεολογίας. Η επίσημη προκήρυξη θα ανακοινωθεί μέχρι τέλος της εβδομάδας, ενώ οι υποψηφιότητες θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου. Τα μαθήματα θα γίνονται τα απογεύματα της Παρασκευής κάθε εβδομάδας.

Σκοπός του Προγράμματος είναι η προαγωγή της γνώσης των μεταπτυχιακών φοιτητών και η ανάπτυξη της έρευνας στην επιστήμη της Βυζαντινής Μουσικολογίας σε επίπεδο ιστορίας, μορφολογίας, βαθιάς θεωρητικής και πρακτικής γνώσης της ασματικής πράξης, παλαιογραφικής εξέλιξης και ανάπτυξης της γνώσης. Με βάση τα παραπάνω επιδιώκεται: α) Η ειδική σπουδή, καλλιέργεια και προαγωγή σύνολης της Βυζαντινής μουσικής επιστήμης και η διεπιστημονική μελέτη της ως μέγιστο και διαχρονικό πολιτιστικό γεγονός. β) Η άρτια συγκρότηση νέων επιστημόνων. γ) Η στελέχωση της ευρύτερης μουσικής εκπαίδευσης και της εκκλησίας με καλύτερα και βαθύτερα καταρτισμένους επιστήμονες μουσικούς - κατόχους υψηλής μουσικής, λειτουργικής και υμνολογικής παιδείας. δ) Η διερεύνηση και σπουδή και ευρεία προβολή των ζητημάτων που σχετίζονται με την ιστορική και πολιτιστική διάσταση του Βυζαντινού, μεταβυζαντινού και νεότερου μουσικού πολιτισμού, των ανθρώπων-καλλιτεχνών και δημιουργών που πρωτοστατούν σε αυτήν και της παγκόσμιας απήχησης του έργου τους.  

Για επιπλέον πληροφορίες ενημερωθείτε από τον ιστότοπο του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ.: Τμήμα Μουσικών Σπουδών Α.Π.Θ.

Αγρυπνία Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ιερά Μονή Γρηγορίου

Αγρυπνία Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ιερά Μονή Γρηγορίου

Φωτογραφία της Ι. Μ. Γρηγορίου από την ανατολική πτέρυγα.

Παραθέτουμε ένα ηχητικό απόσπασμα από τον αριστερό χορό από την Αγρυπνία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους. Στο παρόν ηχητικό ψάλλουν μέλη του Χορού Νέων Ιεροψαλτών (Αλέξιος Καλύβας, Αλέξανδρος Δημητριάδης, Άγγελος Σέφκας) με χοράρχη τον Φώτιο Καλύβα, ενώ στον δεξιό χορό έψαλλε η χορωδία των Πατέρων της Μονης με χοράρχη τον π. Δημήτριο Γρηγοριατη.

Πολύ σύντομα αναμένεται νέο ηχητικό και φωτογραφικό υλικό!