"Τήν γάρ σήν μήτραν...", Ήχος Β'

Το Μεγαλυνάριο της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου σε ήχο Β'

"Η Γέννησις", τμήμα εικόνος του αγιογραφικού οίκου
της Αδελφότητος της Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου Αγ. Όρους.

Μία από τις λιγοστές φορές που τελείται πλέον η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου είναι και η ημέρα της Παραμονής των Χριστουγέννων. Ωστόσο, όταν αυτή η ημέρα τυχαίνει να είναι Σάββατο ή Κυριακή η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου τελείται ανήμερα της μεγάλης Εορτής. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην ακούγεται ο Ειρμός της Θ' Ωδής, δηλ. "Μυστήριον ξένον", αλλά το Μεγάλο Μεγαλυνάριο της Θεοτόκου, "Ἐπi σοὶ χαίρει, Κεχαριτωμένη...". 

Με την ευκαίρια της αυριανής όμοιας περίπτωσης επισυνάπτεται η παρακάτω σύνθεση: "Τὴν γὰρ σὴν μήτραν..." σε ήχο Β', από τον Ιεροψάλτη του Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών, Άγγελο Σέφκα, βασισμένο σε πανομοιότυπες μουσικές φόρμουλες των Ύμνων της Αγίας Αναφοράς, που προηγούνται του Μεγαλυναρίου, όπως αυτοί επικράτησαν να λέγονται. 

Από μουσικολογικής πλευράς, ο συνθέτης επιλέγει να επικεντρωθεί σε δύο συγκεκριμένα σημεία, στις φράσεις "πλατυτέραν οὐρανῶν" και "πᾶσα ἡ κτίσις δόξα σοι". Στη μεν πρώτη φράση, αντιγράφει τον μεγάλο Πρωτοψάλτη Ιάκωβο τον Πελοποννήσιο (+ 23.04.1800) και την πασίγνωστη σύνθεση του "Ἀγαπήσω σε", προκειμένου να αποδώσει μουσικά το "ύψος" των ουρανών (Γα'). Στη δε καταληκτική φράση "πᾶσα ἡ κτίσις δόξα σοι" παλιλογίζει εκ τρίτου (πᾶσα ἡ κτίσις δόξα σοι, δόξα σοι, ἡ κτίσις δόξα σοι) υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα της προτροπής να δοξάσει όλη η Κτίση την Μητέρα του Πλάστη, ευχαριστώντας την για την συμμετοχή της στο μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου.

Η ομάδα σύνταξης και άπας ο Χορός Ιεροψαλτών σας εύχεται καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα!

Η παρουσία του Μουσικού Εργαστηρίου Εκδηλώσεις Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής (φωτογραφικό υλικό).

Η παρουσία του Τμήματος Βυζαντινής Μουσικής του Πολυάνειου Μουσικού Εργαστηρίου Αγ. Αθανασίου στις Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις της Ενορίας Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής.

Για άλλη μια χρονιά οι ενορίτες του Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αγ. Αθανασίου  ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για συμμετοχή στον λεγόμενο "Καφέ της Αγάπης" με σκοπό την ενίσχυση του φιλανθρωπικού έργου της Ενορίας. Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου παρουσιάστηκαν ψαλτοτράγουδα και κάλαντα από τη Γυναικεία Χορωδία, χριστουγεννιάτικα τραγούδια και θεατρικά δρώμενα από τα Κατηχητικά Σχολεία και επίκαιροι ύμνοι από το Τμήμα Βυζαντινής Μουσικής του Πολυάνειου Μουσικού Εργαστηρίου Αγ. Αθανασίου, υπό τη χοραρχία του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Σταύρου Σοφοτάσιου. Το ζεστό χειροκρότημα αποτελεί ένα εφαλτήριο για τη συνέχιση της έντονης προσπάθειας για τη διάδοση της Βυζαντινής μας Μουσικής από τους μαθητές και τους διδασκάλους του Εργαστηρίου. Ευχαριστούμε για τη στηρίξη της μεγάλης αυτής προσπάθειας στο πρόσωπό μας και ευελπιστούμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες σας. 

Απο καρδιάς ευχόμαστε καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο Έτος!

Εκ του διδακτικού προσωπικού του Μουσικού Εργαστηρίου.

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από τη σελίδα : fb: Φίλοι Ζωοδόχου Πηγής

"Καφές της Αγάπης" και Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις

"Καφές της Αγάπης" και Εορταστικές Εκδηλώσεις στον Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αγ. Αθανασίου.

"οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα κηρύττουσιν...",
Ψηφιδωτό Ι. Ν. Αγ. Αποστόλων Θεσσαλονίκης
(14ος - 15ος αι.)

Για ακόμα μια χρονιά, η Ενορία του Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Αγ. Αθανασίου Θεσσαλονίκης με σκοπό την ενίσχυση του ενοριακού φιλανθρωπικού έργου διοργανώνει τον "Καφέ της Αγάπης", με είσοδο 2 ευρώ. 

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην μεγάλη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της Ενορίας απέναντι από τον Ι. Ναό. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης θα παρουσιαστεί εορταστικό πρόγραμμα από το κατηχητικό σχολείο της Ενορίας αλλά και σειρά Χριστουγεννιάτικων Ύμνων από το Τμήμα Βυζαντινής Μουσικής του Μουσικού Εργαστηρίου Αγ. Αθανασίου Θεσσαλονίκης του Πολυάνειου Ωδείου Κιλκίς. Θα συμμετέχει και η χορωδία Γυναικών της Ενορίας με τραγούδια και κάλαντα, υπό τη διεύθυνση του Πρωτοπρεσβυτέρου π.  Σταύρου Σοφοτάσιου. 

Η εκδήλωση θα λάβει χώρα την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017 μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας στις 11.00 πμ.

Για περαιτέρω πληροφορίες επισκεφθείτε τη σελίδα FB: "Φίλοι Ζωοδόχου Πηγής".

Δοξαστικό των Αίνων των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ & Γαβριήλ

Οκτάηχο Δίχορο Δοξαστικό των Αίνων των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ & Γαβριήλ, "Ὅπου ἐπισκιάσῃ ἡ χάρις σου Ἀρχάγγελε...", Γεωργίου Τσατσαρώνη του Φωκαέως.

"Ο Μέγας Ταξιάρχης, Μιχαήλ",
φορητή εικόνα του 14ου αι., Κων/πόλη.

Ο Γεώργιος Τσατσαρώνης γεννήθηκε στη Φώκαια της Ιωνίας και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου έλαβε τα κατάλληλα ερεθίσματα σχετικά με τη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και τη μουσική. Μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Σωκράτη Παπαδόπουλο, μαθητού του Νηλέως Καμαράδου, ήδη από την ηλικία των 10 ετών, ο οποίος έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη μουσική του παιδεία και στη μετέπειτα ενασχόληση του με τη σύνθεση.

Το παρακάτω κείμενο του Γ. Τσατσαρώνη αποτελεί μία σύνθεση αφιερωμένη στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους, της οποίας το καθολικό τιμάται στην εορτή της συνάξεως των Ταξιαρχών. Το μέλος είναι ιδιαίτερα εκτενές, ψάλλεται από δύο χορούς και ακολουθεί κατά πολύ την μελισματική ανάπτυξη του "Θεοτόκε Παρθένε" του Πέτρου Μπερεκέτου, όσον αφορά στην οκταηχία, αφού διέρχεται από όλους τους ήχους και επανέρχεται στον Α' ήχο, αλλά και τα κρατήματα εις έκαστον ήχον. Μάλιστα, το συγκεκριμένο μάθημα έχει αναγραμματιστεί, αφού δεν ακολουθεί κατά λέξη το δοξαστικό της εορτής, που επικαλείται μόνο τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, αλλά ο μελοποιός επιλέγει να επικαλεσθεί και τον έτερο μεγάλο Ταξιάρχη, τον Αρχάγγελο Γαβριήλ.

Είναι, βέβαια, δύσκολο λόγω του εκτενούς μέλους να ψαλλεί σε ενοριακό Ναό, δύναται, ωστόσο, να ψαλλεί εις τύπον μαθήματος κατά τη διανομή του αντιδώρου.

Ας είναι οι Θείοι Νόες εκείνοι που θα μας σκεπάζουν υπό την σκέπην των πτερύγων τους, και εμάς και την πολεμική μας Αεροπορία. 

Δύναμις του Αβαγιανού, ήχος Β'

Δύναμις του Αβαγιανού, ήχος Β'

Μια ανάρτηση με ηχητικό περιεχόμενο από την χθεσινοβραδινή Αγρυπνία, που έγινε στον παλαιό Ιερό Ναό Αγ. Δημητρίου Διαβατών Θεσσαλονίκης, στην μνήμη των Αγίων και Θαυματουργών Αναργύρων Ιατρών Κοσμά και Δαμιανού των εξ Ασίας. Ψάλλουν μέλη του Χορού Νέων Ιεροψαλτών Θεσσαλονικής (Κυρ. Δημητριάδης, Σ. Τοψαχαλίδης, Άγγ. Σέφκας) υπό την διεύθυνση του Ιεροψάλτου Αλεξάνδρου Δημητριάδη.

Δοξαστικά του Αγ. Μάρτυρος Νέστορος

Δοξαστικά του Αγ. Μάρτυρος Νέστορος

Ο Αγ. Νέστωρ κατά του Λυαίου &
ο Αγ. Δημήτριος προσευχόμενος στη φυλακή.

Με την ευκαιρία της εορτής Αγ. Δημητρίου ανεβαίνουν για κοινή χρήση δύο δοξαστικά της επόμενης ημέρας, των μεθεόρτων του Αγ. Δημητρίου, αλλά και της ημέρας μνήμης των συναθλητών αυτού, Νέστορος και Λούπου, μιας και οι προηγούμενοι αιώνες φρόντισαν για την καταγραφή των μελών της κυρίας εορτής.

Το μεν πρώτο δοξαστικό, ψάλλεται κατά την εν τοις Μηναίοις ακολουθία ως "Δόξα" των Εσπερίων. 

Το δε επόμενο, ψάλλεται στα απόστιχα του Εσπερινού, σύμφωνα με μία από τις παλαιές ακολουθίες της κζ' Οκτωβρίου, που βρίσκεται στην Σκήτη Αγ. Τριάδος στα Καυσοκαλύβια του Αγ. Όρους. Η ακολουθία έχει δημοσιευθεί και στο "Ψαλτολόγιον" και είναι διαθέσιμη στα μέλη του forum.

Αμφότερα, αποτελούν σύνθεση του μέλους του Χορού Νέων Ιεροψαλτών, Άγγελου Σέφκα.

Βοήθεια μας οι Άγιοι, χρόνια πολλά στην πόλη μας!

"Μου ἔμαθε τοῦ Θεοῦ τά μουσικά...", Ιωάννης Χασανίδης

Το παρακάτω άρθρο είναι γραμμένο από τον δάσκαλο και ιεροψάλτη κο. Ιωάννη Χασανίδη, απόφοιτο της Αθωνιάδος Εκκλησιαστικής Ακαδημίας του Αγ. Όρους, ο οποίος σε ένα σύντομο αλλά εξαιρετικά μεστό άρθρο περιγράφει αυτοβιογραφικά μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, τον γ. Μελέτιο τον Συκεώτη (1907 - 2000).

"Ἦταν Σεπτέμβριος τοῦ 1973 ὅταν ἡ Παναγία μας, ὁδήγησε τὰ βήματά μου στήν πόρτα τῆς ἀγαπημένης μου Ἀθωνιάδος Σχολῆς, μὲ μιὰ βαλίτσα στὸ χέρι.

 -Ἕνας καινούργιος, ἕνας καινούργιος μαθητής! Ἄκουσα νὰ λένε μερικὰ παιδιὰ ποὺ ἦταν ἤδη ἐκεῖ.

Ἀφοῦ τακτοποιήθηκα στὸ θάλαμο καὶ ἄρχισαν οἱ ἐρωτήσεις ἀπὸ τοὺς παλαιότερους, κατέβηκα στὸν πρῶτο ὄροφο νὰ παρουσιαστῶ στὸν Ἅγιο Σχολάρχη μας. Στὸ διάδρομο, καθὼς πήγαινα, βλέπω ἕναν καλόγερο μεγάλο σὲ ἡλικία, λίγο καμπουριασμένο, μὲ χαμογελαστό, φωτεινὸ πρόσωπο, περιτριγυρισμένο ἀπὸ μερικοὺς μαθητές. Ἐκεῖνοι ρωτοῦσαν καὶ αὐτὸς προσπαθοῦσε μὲ κάτι χαρ τιά στὰ χέρια νὰ τοὺς ἐξηγήση.

- Ποιός εἶναι αὐτὸς ὁ παππούλης; ρωτῶ ἕναν παλαιότερο.

- Ὁ γερο-Μελέτιος, μοῦ λέει μὲ θαυμασμό, μεγάλος δάσκαλος! Τὸν ἔχουμε καθηγητὴ στὰ μουσικά.

Μουσικά, ἦταν ἡ Βυζαντινή Μουσική. Δὲν ξέρω γιατὶ καὶ πῶς, ἀλλὰ τὸν συμπάθησα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ τὸν εἶδα. Τὴν ἄλλη μέρα στὴν τάξη, εἴχαμε μουσικά.

- Τὶ ξέρεις νὰ μᾶς πῆς; Γιὰ νὰ σὲ δοκιμάσουμε ἄν εἶσαι σωστός!

Μόνο τὰ εὐλογητάρια ἤξερα καὶ εἶπα ἕνα ἀπ᾿ ἔξω.

- Ἀπὸ σήμερα θά εἶσαι στὸ ψαλτήρι, μοῦ λέει.

Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ λοιπὸν, δέθηκα μὲ αὐτὸν τὸν Ἅγιο Γέροντα. Γιὰ μένα ἦταν τὸ ἀποκούμπι μου, τὸ λιμάνι μου. Ὁ γέροντας αὐτὸς εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ σημάδεψαν τὴ ζωή μου. Μου ἔμαθε τοῦ Θεοῦ τὰ μουσικά. Πῶς ὁ ψάλτης πρέπει νὰ εἶναι κατηρτισμένος, νὰ ἔχη γνώσεις ἀλλὰ νὰ ἔχη καὶ ταπείνωση. Πῶς ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀρετὴ καὶ πῶς ὁ ψάλτης γίνεται παιδαγωγὸς καὶ διδάσκει ἀπὸ τὴ θέση ποὺ βρίσκεται. Πῶς ἡ ψαλτικὴ εἶναι μέσο προσευχῆς καὶ ὄχι αὐτοσκοπός. Πῶς πρέπει νὰ ἔχουμε φόβο Θεοῦ, ὅταν ψέλνουμε καὶ πῶς τὸ χάρισμα μᾶς τὸ ἔδωσε Αὐτός.

Καθόμουν ὧρες μαζί του γιὰ νὰ μοῦ ἐξηγήση πῶς γίνεται αὐτὸ καὶ γιατὶ γίνεται τὸ ἄλλο. Τὸ ἴδιο ἔκανε γιὰ ὅλα τὰ παιδιά. Ἔφευγα κρυφά, ἢ ἔτσι νόμιζα, γιατὶ ὁ Σχολάρχης πάντα ἤξερε ποῦ ἤσουν, καὶ πήγαινα στὸ Κελλί του ποὺ ἦταν πολὺ κοντὰ ἀπὸ τὸ καλντερίμι γιὰ νὰ μου δείξη. Καὶ τὶ δὲ μοῦ ᾿δειχνε!

Αὐτὸ τὸ γεροντάκι, ποὺ δὲν τὸ ἔπιανε τὸ μάτι σου, ἦταν γεμάτο σοφία καὶ ἀγάπη γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, γιὰ τοὺς μαθητές. Δὲν ἦταν μόνο οἱ γνώσεις του στὴ μουσική. Ἦταν ἄριστος ἁγιογράφος, εἶχε μαθητεύσει καὶ στὸν Κόντογλου, καὶ ἐργάστηκε σὰν καθηγητὴς ἁγιογραφίας στὴ Σχολή. Ἦταν ἄριστος καλλιγράφος. Εἶχε καλλιγραφήσει Εὐαγγέλια, Ἀποστόλους καὶ ἄλλα πολλά, τὰ ὁποῖα εἶχε ἱστορήσει (διακοσμήσει). Μπορῶ νὰ πῶ ὅτι ἦταν μιὰ πηγὴ σοφίας καὶ γνώσης γιὰ κάθε μαθητή.

Γνώριζε ὅτι οἱ μαθητὲς τῆς Σχολῆς ἦταν φτωχὰ παιδιὰ καὶ δὲν εἶχαν χρήματα νὰ ἀγοράσουν μουσικὰ βιβλία. Ἔγραψε λοιπὸν βιβλία «Πρὸς χρῆσιν τῶν μαθητῶν τῆς Ἀθωνιάδος Σχολῆς», ὄχι ἕνα καὶ δύο, ἀλλὰ ἑπτά. Ἔκανε πολὺ κόπο γιὰ αὐτὸ τὸ ἔργο καὶ μὲ μέσα πρωτόγονα. Μὲ μιὰ εἰδικὴ ἀκίδα χάραζε τὶς λεπτές μεμβράνες καὶ κατόπιν τυπώναμε τὰ βιβλία στὸν πολύγραφο. Ἄν ἀναλογιστοῦμε ὅτι τὸ κάθε βιβλίο ἔχει 200-250 σελίδες, καταλαβαίνει κάποιος τὸ μέγεθος τῆς ἐργασίας καὶ τοῦ κόπου. Κι ὅλα αὐτὰ ἀφιλοκερδῶς, ἀπὸ ἀγάπη. Τὸ ἀναφέρω αὐτό, γιατὶ ἤμουν ὑπεύθυνος γιὰ τὸν χειροκίνητο πολύγραφο.

Γέρων Μελέτιος ο Συκεώτης (1907-2000).

Ἦταν πολὺ ταπεινὸς μουσικός. Καταλάβαινε πὼς δὲν εἶχε τὸ μεγάλο φωνητικὸ χάρισμα καὶ ὅταν σοῦ ἔψελνε κάτι, μετὰ ἔλεγε:

- Γιαννάκη, ἐγὼ στὸ λέω ἔτσι, ἀλλὰ ἄν θέλης καλύτερα, ἄκου καὶ τὸ Διονύσιο(τὸ γερο-Φιρφιρῆ).

Ποιός ἀπὸ ᾿μᾶς τὸ κάνει σήμερα, ἀδελφοί μου; Ἐμεῖς νομίζουμε ὅτι τὰ ξέρουμε ὅλα. Ἄνθρωπος τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς ἀγάπης. Μία ἐρώτηση τοῦ ἔκανες καὶ γιὰ νὰ σοῦ δώση νὰ καταλάβης, σοῦ ἔλε- γε τοῦ κόσμου τὰ παραδείγματα. Δὲν τὸν ἐνδιέφερε πόση ὥρα θὰ ἀσχοληθῆ μαζί σου. Εἶχε τὸ χάρισμα, ἀκούγοντας κάποιον ποὺ ἔψαλλε, νὰ τὸν καταγράφη. Ἐνῷ ἔψελνες, αὐτὸς τὸ ἔγραφε καὶ σοῦ τὸ παρουσίαζε. Ἦταν σεβαστὸς ἀπὸ ὅλους τοὺς Καρεῶτες ψάλτες τῆς ἐποχῆς του: Φιρφιρῆ, διακο-Γιάννη, γερο-Ἰωάσαφ, παπα-Γαβριήλ, παπα-Δημήτρη Τρυγωνᾶ. Οἱ Γεροντάδες, τὰ καλογέρια τους, στὸ γερο-Μελέτιο τὰ ἔστελναν νὰ μάθουν μουσικά.

Στὰ βαθειὰ γεράματά του ἦταν, ὅταν πέρασα ἀπὸ τὸ Κελλί του, κατεβαίνοντας ἀπὸ τὶς Καρυὲς γιὰ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Σταυρονικήτα. Τὸν βρῆκα καθισμένο ἐπάνω στὸ κρεββάτι τῆς κουζίνας. Μόλις μὲ εἶδε μοῦ λέει:

- Ἔλα νὰ ποῦμε λίγα μουσικά.

Τί μεράκι Θεέ μου!! Σχεδὸν κατάκοιτος ἦταν, καὶ ὁ πόθος του γιὰ τὰ μουσικὰ ἄσβεστος. Τοῦ ἔψαλα κάτι.

- Ὄχι, μου λέει, δὲν εἶναι σωστό. Ἔτσι θὰ τὸ πῆς.

Μέχρι τὸ τέλος νὰ σοῦ δείξη!

Αὐτὸς ἦταν ὁ γερο-Μελέτιος. Ἕνας Καλόγερος ποὺ πέρασε ἀπὸ τὴ Σχολὴ καὶ ἄφησε τὴ σφραγίδα του. Ἕνας ἄνθρωπος ποὺ ἀγάπησε τὰ παιδιά, σὰ νὰ ἦταν δικά του. Ἡ Παναγία τὸν ἔφερε στὸ Ἅγιον Ὄρος ἀπὸ μικρὸ παιδί, ἡ Παναγία τὸν ἔφερε καὶ στὴ Σχολὴ γιὰ νὰ προσφέρη.

Αἰωνία του ἡ μνήμη."

Το Μέγαρο Μουσικής του Αμβούργου

To εξωπραγματικό μέγαρο μουσικής στο Αμβούργο, που το σχεδίασε αλγόριθμος.

Μπορεί να χρειάστηκαν 7 χρόνια περισσότερα από τον αρχικό προγραμματισμό και να κόστισε 10 φορές περισσότερο από τον αρχικό προϋπολογισμό, αλλά όπως θα δείτε στις εντυπωσιακές φωτογραφίες παρακάτω άξιζε η αναμονή. Το μέγαρο μουσικής που ονομάζεται Elbphilharmonie μπορεί να φιλοξενήσει 2.100 άτομα και κόστισε 717 εκατομμύρια ευρώ. Σχεδιάστηκε από τους Ελβετούς αρχιτέκτονες Ζακ Χερζόγκ και Πιέρ Ντε Μεουρόν. Συνεργάστηκαν με την γνωστή μουσικό από την Ιαπωνία, Γιασουχίσα Τογιότα, για να φτιάξουν τους αλγορίθμους για τα 10.000 μοναδικά ακουστικά πάνελ του θεάτρου. Κάθε πάνελ είναι κατασκευασμένο από ίνες γύψου και περιέχει 1 εκατομμύριο «κελιά», τα οποία πλαισιώνουν την οροφή και τους τοίχους του κεντρικού κτιρίου. Όταν τα ηχητικά κύματα χτυπάνε σε αυτά τα πάνελ, τα «κελιά» βοηθάνε στην διαμόρφωση του ήχου είτε απορροφώντας τα κύματα, είτε αναγκάζοντάς τα να αντηχήσουν σε όλη την αίθουσα. Δεν υπάρχουν δυο πάνελ που να απορροφούν ή να διασκορπίζουν τον ήχο με τον ίδιο τρόπο. Αυτή η εντυπωσιακή κατασκευή ολοκληρώνεται με μια εκπληκτική πρόσοψη, η οποία υψώνεται πάνω από τον ποταμό Έλβα και είναι το ψηλότερο κτίριο της πόλης. Η οροφή του μιμείται την κίνηση των κυμάτων και είναι καλυμμένη με τεράστιες πούλιες. Το κτίριο αυτό είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα για το πόσο ωραία μπορούν να συνδυαστούν η μουσική και η αρχιτεκτονική στην πόλη που γεννήθηκαν ο Μπράχμς και ο Μέντελσον. 

Το Elbphilharmonie είναι το καινούργιο και εντυπωσιακό μέγαρο μουσικής του Αμβούργου.

Μουσικό Εργαστήρι Αγ. Αθανασίου

Σ Υ Ν Α Ν Τ Η Σ Η
Πολυάνειο Μουσικό Εργαστήρι
Αγ. Αθανασίου Θεσσαλονίκης

Την προσεχή Τετάρτη (4 Οκτωβρίου) και ώρα 7.00 ΜΜ θα έρθει σε συνάντηση το Τμήμα Βυζαντινής Μουσικής για την έναρξη της νέας εκπαιδευτικής χρονιάς στο Μουσικό Εργαστήρι Αγ. Αθανασίου Θεσσαλονίκης (Λεωφόρου Αθηνών 51, 1ος όροφος). Θα γίνει σχετική ενημέρωση όσον αφορά στον διαχωρισμό των τμημάτων, τις ημέρες και ώρες μαθημάτων και το νέο πρόγραμμα σπουδών. 

Σας περιμένουμε όλους, παλιούς και νέους !

Για περαιτέρω πληροφορίες:  

fb: Πολυάνειο Μουσικό Εργαστήρι Αγ. Αθανασίου

τηλ: 2310 701382

Για να βρείτε το Μουσικό Εργαστήρι Αγ. Αθανασίου ακολουθείστε την Οδό Μοναστηρίου, την Πρώην Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης - Βεροίας και εξέλθετε από την διασταύρωση του Αγ. Αθανασίου. Για επιπλέον πληροφορίες παρατηρείστε τις παρακάτω εικόνες: 

Χερουβικό Βαρέως Ήχου (εκ του Ζω)

Χερουβικό Βαρέως Ήχου (εκ του Ζω) του Αντωνίου του Λαμπαδαρίου.

Το παρόν Χερουβικό αντιγράφηκε και ψηφιοποιήθηκε από το χειρόγραφο βιβλίο του Άρχοντος Δομεστίκου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Αγγέλου Βουδούρη με τίτλο "Οκτώηχος" και αναφέρεται ως έργο του Αντωνίου του Λαμπαδαρίου. 

Ο Αντώνιος ήταν μαθητής του Μανουήλ Πρωτοψάλτου και του Γεωργίου του Κρητός, τον οποίο μιμήθηκε στο ύφος της γραφής, δηλαδή της αναλυτικής, γνώριζε πολύ καλά την θύραθεν μουσική, ενώ εθήτευσε και ως Λαμπαδάριος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας επί πρωτοψαλτείας του Kωνσταντίνου (1822-1827). Η καταγωγή του ήταν από την Ανδριανούπολη και ήταν ανηψίος του Πατριάρχου Κυρίλλου. Πέθανε στη Ρωσία το 1828 και τα έργα του πέρασαν στα χέρια του Γεωργίου Ρυσίου του Ιερέως. Από τα έργα του τα πλέον γνωστά είναι τα Χερουβικά του εις τους οχτώ ήχους και τα Κοινωνικά της Εβδομάδος.

Δοξαστικό των Αίνων του Αγ. Ευσταθίου

Δοξαστικό των Αίνων του Αγ. Ευσταθίου

Ο Αγ. Ευστάθιος και οι υιοί του,
Αγάπιος και Θεόπιστος.
Μυλοπόταμος, Αγ. Όρος.

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Ευστάθιος ήταν ρωμαίος στρατηγός στη Ρώμη και ονομαζόταν Πλακίδας. Μεταστράφηκε στη χριστιανική πίστη με θεοσημία. Ενώ κυνηγούσε είδε ένα ελάφι που είχε ανάμεσα στα κέρατά του ένα σταυρό με τον Εσταυρωμένο που τον καλούσε στην αληθινή πίστη. Βαπτίσθηκε με το όνομα Ευστάθιος και τον ακολούθησε η γυναίκα του Τατιανή, που πήρε το χριστιανικό όνομα Θεοπίστη, καθώς και οι δύο γιοι τους, Αγάπιος και Θεόπιστος. 

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, η πίστη του θα δοκιμαστεί με ιώβειες συμφορές: η περιουσία του θα χαθεί, η γυναίκα του και οι γιοι του θα απαχθούν, αλλά τελικά, χωρίς να χάσει την πίστη του, και την οικογένειά του θα ξαναβρεί και την περιουσία του θα ξανακερδίσει. Επί Αδριανού (117-138), επειδή αρνήθηκε να προσφέρει θυσία στα είδωλα, γνώρισε μαρτυρικό θάνατο μαζί με όλη την οικογένειά του. Θα ψηθούν ζωντανοί κλεισμένοι σε ένα χάλκινο ταύρο που απέξω του έβαζαν φωτιά.

Με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ευσταθίου και της Συνοδείας του (Αγ. Θεοπίστης, Αγ. Αγαπίου & Αγ. Θεοπίστου) ανεβάζουμε το Δοξαστικό των Αίνων που θα ψαλλεί στην Ιερα Αγρυπνία για την μνήμη των Αγίων, σήμερα στον Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών Θεσσαλονίκης, όπως θα εκτελεστεί από τον Χορό Νέων Ιεροψαλτών. Το παρόν κείμενο αποτελεί σύνθεση του Ιεροψάλτου του Ναού και μέλους του Χορού μας, Άγγελου Σέφκα.

Ο Άγιος και η Συνοδεία του ας είναι βοηθοί των κυνηγών αλλά και κάθε οικογένειας.

Αγρυπνία Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού

Από την Ιερά Αγρυπνία Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου Αγ. Όρους.

Εξωτερική άποψη της Νότιας Πύλης
της Μονής Κωνσταμονίτου (2013)

Με την ευκαιρία της αυριανής μεγάλης εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού ανέβηκαν κάποια αποσπάσματα από ηχογράφηση μελών του Χορού Νέων Ιεροψαλτών, οι οποίοι βρέθηκαν προσκεκλημένοι των Πατέρων της Μονής Κωνσταμονίτου και έψαλαν στην ολονύκτια Αγρυπνία, που τελέσθηκε στις 26-27/13-14.09.2014.  Στο δεξί αναλόγιο έψαλε ο εκλεκτός Ιεροψάλτης της Μονής π. Ιωσήφ ενώ αριστερά τα μέλη του Χορού μας (Ν. Χαμαλίδης, Δημ. Σταμάτης, Αγγ. Σέφκας, Βασ. Νένες, Σάββας Κουρμπογιαννίδης).

"Αγρυπνία Γενεσίου της Θεοτόκου"

Αγρυπνία Γενεσίου της Θεοτόκου

Ηχητικά αποσπάσματα από την Αγρυπνία.

Χθές, στις 7 Σεπτεμβρίου 2017, τελέσθηκε Αγρυπνία στον Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Άνω Πόλεως Θεσσαλονίκης επ' ευκαιρία της εορτής του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου. Στην Αγρυπνία συμμετείχαν μέλη του Χορού Νέων Ιεροψαλτών (Νικ. Χαμαλίδης, Αγγ. Σέφκας, Αλεξ. Δημητριάδης, Αλ. Καλύβας, Φ. Καλύβας, Ζ. Ασημακόπουλος, Σάβ. Τοψαχαλίδης), συνεπικουρία των δομεστίχων των οικείων αναλογίων, τους οποίους μαζί με τον προϊστάμενο Ναού, π. Κύριλλο, ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία τους. 

Η Κυρία Θεοτόκος ας είναι Σκέπη και Προστασία για όλον τον κόσμο.

Δοξαστικόν των Αίνων του Γενεσίου της Θεοτόκου

Δοξαστικόν των Αίνων του Γενεσίου της Θεοτόκου

Αὕτη ἡμέρα Κυρίου, ἀγαλλιᾶσθε λαοί· ἰδοὺ γὰρ τοῦ φωτὸς ὁ νυμφών, καὶ ἡ βίβλος τοῦ λόγου τῆς ζωῆς, ἐκ γαστρὸς προελήλυθε· καὶ ἡ κατὰ ἀνατολὰς πύλη ἀποκυηθεῖσα, προσμένει τὴν εἴσοδον, τοῦ Ἱερέως τοῦ μεγάλου, μόνη καὶ μόνον εἰσάγουσα Χριστὸν εἰς τὴν οἰκουμένην, πρὸς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν. 

Το παρόν Δοξαστικό αποτελεί σύνθεση του Ιεροψάλτου Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου & Αγ. Αναργύρων Διαβατών Θεσσαλονίκης, Άγγελου Σέφκα, για να ψαλλεί στην Αγρυπνία επί τη εορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου στον Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης από τον Χορό Νέων Ιεροψαλτών Δυτικής Θεσσαλονίκης.

Έχει γραφεί σε ήχο πλάγιο του Β' και δεν αποτελεί μια αμιγώς νέα σύνθεση αφού ο συγγραφέας δανείζεται θέσεις από άλλους συγγραφείς παλαιούς και νέους, όπως π.χ. Στέφανο Λαμπαδάριο, Κωνσταντίνο Πρίγγο και Νικόλαο Γιάννου. Ορισμένες μάλιστα θέσεις τείνουν προς το Παπαδικό μέλος για καταστεί η σύνθεση κατάλληλη για Αγρυπνία, θυμίζοντας το ύφος του Πέτρου Φιλανθίδου.

"...Στὴν πανήγυρι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σταυρονικήτα..."

Στὴν πανήγυρι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σταυρονικήτα

Ο Επίσκοπος Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομος,  πρώην Σχολάρχης της Αθωνιάδος Σχολής, γράφει τις εντυπώσεις του από μία Αγρυπνία στον Αθώνα στην οποία κλήθηκε να ψάλλει, υπογραμμίζοντας τη βαρύτητα και την ευθύνη που έχει η θέση του Ιεροψάλτη, πολλώ δε μάλλον σε μία Αγιορείτικη Πανήγυρι.

Τοῦ Ἐπισκόπου Ροδοστόλου κ. Χρυσοστόμου.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ροδοστόλου
κ. Χρυσόστομος ο και Λαυριώτης

Ἦταν μεγάλη χαρὰ γιὰ μένα, πού, τὴν πρωτομηνιὰ τοῦ Δεκεμβρίου (1956), ὁ ἀντιπρόσωπος τῆς Σταυρονικήτα Προηγούμενος Σωφρόνιος μοῦ ἐνεχείρισε προσκλητήριο ἐπιστολή, γιὰ νὰ ψάλω ὡς ἀριστερὸς ψάλτης στὴν πανήγυρι τοῦ ἁγίου Νικολάου. Εἶχα τὴν σύνεσι καὶ τὴν διάκρισι νὰ καταλάβω, πὼς σίγουρα πρόλαβαν ἡ Μονὴ Γρηγορίου καὶ τὰ ἄλλα κελλιὰ καὶ κάλεσαν, ἀπὸ μῆνες ἴσως πιὸ μπροστά, τοὺς ἀρίστους καὶ ὀνομαστοὺς πρωτοψάλτας, ἀφοῦ τόσα πολλὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ οἱ ναοί των τιμῶνται ἐπ' ὀνόματι τοῦ θαυματουργοῦ ἁγίου, καὶ τώρα ξέπεσε ἡ Σταυρονικήτα σὲ μένα.

Δὲν λησμονεῖται ἐκείνη ἡ ἀγρυπνία. Ἀπὸ δεξιὰ ἔψαλλαν οἱ τῆς Καρυώτικης συνοδείας τῶν Ἰωασαφαίων, ὁ διάκος Ἰωάσαφ (Μορφούτσικος Ἀνακρέων τοῦ Φωτίου ἐκ Σάμου, γέν. 1910, προσ. 1928, κουρ. 1930, κοίμ. 1993) δηλαδή, μὲ ἐκείνη τὴν ἐντυπωσιακὰ ἀνδροπρεπῆ καὶ δυνατὴ φωνή του, μὲ τὴν ἄφθαστη μουσικὴ κατάρτισι καὶ τὸν ἀμίμητο ρυθμό του, καὶ δίπλα του ὁ παραδελφός του διάκο Ἀγαθάγγελος (Συρόπουλος Παναγιώτης τοῦ Μιχαὴλ ἐκ Θάσου, γέν. 1924, προσ. περὶ τὸ

1939, κουρ. 1942, κοίμ. 1974), πιὸ γλυκύφθογγος ἴσως ἀλλὰ πάντα δεύτερος καὶ ἰσοβίως βοηθὸς τοῦ πρώτου, ἀφοῦ συνέβαινε νὰ εἶναι τόσο ὑπέρτερος ἐκεῖνος σὲ θάρρος, ἄνεσι, τέχνη καὶ ἔντασι φωνῆς, χαρίσματα τόσο ἀναγκαῖα γιὰ τὰ Καθολικὰ τῶν Μονῶν, στὰ ὁποῖα δὲν μπαίνουν ποτὲ μικρόφωνα καὶ μεγάφωνα, καὶ μακάρι, Παναγία μου, νὰ μὴ μποῦν ποτέ.

Ἥσυχα καὶ χαμηλότονα ἄρχισε τὰ «Ἀνοιξαντάρια», μὲ συνέπεια νὰ μὲ δυσκολεύη τὸ ἴσο, καθὼς ὑψίφωνος. Βούιξε ὅμως τὸ Καθολικὸ καὶ συνετέλεσε στὸ νὰ ἀποτινάξουν ὅλοι κάθε νυσταγμὸ μὲ τὸ «Πάντα ἐν σοφίᾳ» του, κάνοντας τὸν Γὰ Νὴ καὶ ἀνεβάζοντας ἔτσι τὸ ἴσο κατὰ τρεῖς «φωνές», σύμφωνα μὲ τὴν καθιερωμένη συνήθεια. Διὰ μιᾶς στράφηκαν τὰ βλέμματα ὅλων πρὸς τὸ πρόσωπό του. Τοὺς συνήρπασε, τοὺς ἐνθουσίασε, τοὺς κατέθελξε καὶ συνήγειρε τὶς σκέψεις καὶ τὰ συναισθήματά τους μὲ τὸ ἰδιάζον ὕφος του καὶ τὴν φωνητικὴ ἀπόδοσί του.

Δὲν αἰσθάνθηκα καλά. Κοίταξα ἐναγωνίως, τριγύρω, μήπως, σὲ κάποιον ἀπὸ ὅσους γνώριζα, θὰ μποροῦσα νὰ παραχωρήσω τὸ στασίδι μου καὶ νὰ πάω νὰ τρυπώσω κάπου προφασιζόμενος ὁτιδήποτε, ἀρκεῖ νὰ γλύτωνα ἀπὸ τὸ δύσκολο τῆς θέσεώς μου καὶ ἀπὸ τὸ ἀγωνιῶδες σφυροκόπημα τῆς καρδιᾶς μου. Τί ἐγωισμὸς καὶ βλακεία νὰ πιστέψω πὼς ἤμουν ἄξιος γιὰ τέτοια ἐκπροσώπησι καὶ εὐθύνη! Δὲν ἀνακάλυψα ὅμως κανέναν, καὶ ὁ διάκος Ἰωάσαφ τελείωνε ἀπ' τὰ δεξιά. Τὸ «τραβοῦσε» ἡ ψυχή σου κι ἂς παρίστανες πάντοτε τὸν ταπεινό. Τώρα μπῆκες στὸ χορό· θὰ χορέψης, ἔστω καὶ ἂν γίνης ρεζίλι· εἶπα μέσα μου. Ἔκανα τὸ σταυρό μου καὶ ἄρχισα τὸ «Καὶ νῦν»....

Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Πόθος καὶ Χάρις στὸν Ἄθωνα»,

ἐκδ. Ἅγιον Ὄρος, 2000.

Ζωντανή Ηχογράφηση από Αγρυπνία

Ζωντανή Ηχογράφηση από Αγρυπνία

Στιχηραρικά Κεκραγάρια Ιωάννου Πρωτοψάλτου σε ήχο πλάγιο του Δ' και στιχολογία Μανουήλ Πρωτοψάλτου. Ζωντανή ηχογράφηση από Αγρυπνία στον Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Διαβατών επί τη εορτή της Α' & Β' Ευρέσεως της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου (24.02.2016). Δεξιά ψάλλουν ο Ιεροψάλτης Αχ. Πολύζος του Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Άνω Πόλης συνοδεία του χορού του και αριστερά ο Ιεροψάλτης Αγγ. Σέφκας με μέλη του Χορού Νέων Ιεροψαλτών Δυτικής Θεσσαλονίκης (Αφοί Δημητριάδη & Καλύβα).

"Πώς συνδέεται η ψαλτική με τη μακροζωία;"

Πώς συνδέεται η ψαλτική με τη μακροζωία;

O Γιώργος Ναούμ, ειδικός παθολόγος, τ. πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδας και Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγ. Ελευθερίου Γκύζη μιλάει για την έρευνά του στους ιεροψάλτες, σύμφωνα με την οποία η ψαλτική τέχνη και συγκεκριμένα η ιεροψαλτική επί του αναλογίου αυξάνει το προσδόκιμο ζωής τουλάχιστον κατά 4 έτη. Η έρευνα έγινε σε δείγμα 4.000 ανδρών σε όλη τη χώρα διαπιστώθηκε ότι όσοι ψάλλουν βυζαντινούς ύμνους ζουν περισσότερο.

Ακολουθεί ο υπερσύνδεσμος για απόσπασμα της ομιλίας που έκανε στην Α’ Ημερίδα με τίτλο «Ελληνική Μουσική Παράδοση και 21ος αιώνας» που διοργάνωσε η Ομοσπονδία Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος, όπως αναρτήθηκε στην "Πεμπτουσία":

Απόσπασμα της Ομιλίας

Ακολουθεί ο υπερσύνδεσμος για απόσπασμα συνεντεύξεως που έδωσε στο "CNN Greece", όπως αναρτήθηκε στο "You Tube":

Συνέντευξη στο "CNN Greece"

"Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος"

Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος

(Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την κοίμηση του Γέροντος Θωμά των Θωμάδων ανεβάζουμε το παρόν, το οποίο αποτελεί αφιέρωμα στην Ψαλτική Τέχνη του Αγ. Όρους από την "Πειραϊκή Εκκλησία" με ομιλητή τον σεβαστό νυν Γέροντα της Αδελφότητος π. Φίλιππο.)

Τοῦ Ἱερομονάχου Φιλίππου Θωμάδων. 

"Τὴν Ἑλληνικὴ Μουσικὴ ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ἀρχαίας πρὸ Χριστοῦ ἐποχῆς ἐφεύρεμα Ἑλλήνων Μαθηματικῶν-Μουσικῶν, συνεχίζουν νὰ ἀκολουθοῦν καὶ σήμερα οἱ Ἁγιορεῖτες. Μετὰ βεβαίως τὴν καλλιέργειαν ποὺ ἐπέφεραν εἰς αὐτὴν οἱ Βυζαντινοί. Μὲ κορυφαῖον Ἅγιον Ψάλτην ἑρμηνευτὴ τὸν θεῖον Ἰωάννην τὸν Κουκουζέλη Ν. Λαυριώτην. Μετὰ τὴν ἑρμηνείαν τῶν τριῶν διδασκάλων τὸ 1814 ἤτοι τοῦ Χουρμουζίου χαρτοφύλακος – Γρηγορίου πρωτοψάλτου καὶ Χρυσάνθου – μαθητὲς αὐτῶν ὅπως ὁ Ἰωάσαφ Διονυσιάτης – Ματθαῖος Βατοπεδινὸς καὶ Θεοφάνης Παντοκρατωρινὸς υἱοθέτησαν τὴν μεταφορὰ στὴν νέα μουσικὴ κι ἔτσι ἔψαλλαν καὶ συνέγραψαν νέα μέλη τὰ ὁποῖα ψάλλονται, μέχρι σήμερα στὸν Ἁγιώνυμον Ἄθωνα. Μία χρυσὴ ἁλυσίδα λοιπὸν ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ ἐποχὴ μέχρι σήμερα. Δὲν εἶναι Βυζαντινὴ λοιπὸν Μουσικὴ ἀλλὰ Ἑλληνικὴ Μουσικὴ καὶ ἐν προκειμένῳ Ἑλληνικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Μουσική. Εἰς τὰ Μοναστήρια καὶ τὶς Σκῆτες τοῦ Ἁγ. Ὄρους διέπρεψαν μεγάλοι μουσικοὶ καὶ ἱεροψάλτες. Στὰ νεώτερα χρόνια ὁ μοναχὸς Συνέσιος Σταυρονικητιανός, ὁ Καρεώτης Γ. Μποζίκας, ὁ Μοναχὸς Μάξιμος Καυσοκαλυβίτης, ὁ Μοναχὸς Δοσίθεος Κατουνακιώτης, ὁ δάσκαλος ἠμῶν τῶν Θωμάδων καὶ οἱ κορυφαῖοι τῶν ἡμερῶν μας Διάκο- Διονύσιος καὶ ἡ μοναχικὴ συνοδεία Κάρτσωνα, Διονύσιος καὶ Παντελεήμων.

Τὰ τελευταῖα χρόνια εἰς τὰς ὁλονυχτίους πανηγυρικὰς ἀγρυπνίας προεξάρχουν οἱ δύο ὀνομαστὲς Μοναχικὲς συνοδεῖες Δανιηλαῖοι καὶ Θωμάδες. Τῶν Δανιηλαίων ἐμπνευσμένος δάσκαλος ὑπῆρξε ὁ πάπα- Δανιὴλ ποὺ ἔγραψε καὶ τὸ «Παναγία – Δέσποινα ὑπὸ τὴν σκέπη Σου πάντες», κι ὁ Γέρων Γερόντιος Μοναχός. Ἐνῷ Δάσκαλος τῶν Θωμάδων τοῦ ἀειμνήστου Γέροντος Κυπριανοῦ καὶ τοῦ νῦν Γέροντος Θωμᾶ ἦτο ὁ Μουσικολογιώτατος Μοναχὸς Δοσίθεος τοῦ ὁποίου τὸ ἔργον εἶναι γνωστὸ εἰς τὸ ἱεροψαλτικὸ πανελλήνιον.

 

Οι πατέρες Κυπριανός και Θωμάς σε μικρή ηλικία
εκατέροθεν των Γερόντων τους. (1954)

Ἔτσι λοιπὸν διαμορφώθηκε τὸ λεγόμενο ἁγιορείτικο ὕφος, τὸ ὁποῖο τὸ χαρακτηρίζει ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἡ καλὴ καὶ ἄρτια μουσικὴ γνώση κι ἀφ’ ἑτέρου ἀφοῦ πρόκειται διὰ Μοναχοὺς ψάλτες, τὸ προσευχητικὸ ἦθος κι ὕφος. Ὅταν ψάλλει ὁ Μοναχὸς εἰς τὰς πολυώρους ὁλονυχτίους ἀγρυπνίας ὅπου, κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενο ἡ ἀγρυπνία σπάζει κόκαλα, ἀπὸ τὸν κόπο φυσικὰ ταπεινώνεται. Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Σύρος εἶπε ὅτι «προσευχὴ ἀνάλγητος βδέλυγμα τῷ Θεῷ». Ὁ ἁγιορείτης εἰς τὰ πρῶτα του μοναχικὰ βήματα μόνον ἀκούει. Σχεδὸν ἀπαγορεύεται νὰ ψάλλη ἐπ’ ἐκκλησίας λόγῳ τοῦ ὅτι εἶναι ἀρχάριος. Ὅταν δὲ ἀρχίση νὰ ψάλλη εἶναι ὁπωσδήποτε φορτισμένος ἀπὸ τὸν ἀσκητικὸ σεμνοπρεπὴ μοναστικὸ περίγυρο, ὁπότε ψάλλει ὡς «Θεῷ διαλεγόμενος» κατὰ τὸν χρυσοῦν στόματι καὶ καρδίᾳ Ἅγιον Χρυσόστομον.

Ἡ Ἁγιορείτικη Μουσικὴ πραγματικότητα δὲν κινδύνευε ποτὲ ἀπὸ ἐξωαγιορείτικα ἀκούσματα οὔτε τὶς ἡμέρες αὐτὲς ἐπίσης κινδυνεύει. Τὸ Ἅγιον Ὄρος εἶναι μία μεγάλη κολυμβήθρα ποὺ ἀναχωνεύει, εἶναι οἱ Μοναχοὶ ψάλτες μέλισσες ποὺ συλλέγουν τὸ ἄνθος καὶ τὸ μέλι ἀπὸ τὰ ψαλτικὰ δένδρα καὶ λουλούδια τοῦ εὐσεβοῦς Ὀρθοδόξου λαϊκοῦ ἀναλογίου. Ἐπίδραση δικαιολογημένη ἔχει δεχθεῖ τὸ Ἅγιον Ὄρος ἀπὸ τὸν Κωνσταντίνο Πρίγγο καὶ τὸν διάδοχό του ἄρχοντα Πρωτοψάλτη Θρασύβουλο Στανίτσα. Συνεχίζουν ὅμως οἱ ἁγιορεῖτες νὰ θεωροῦν καὶ νὰ μελετοῦν μετὰ ἀπολύτου σεβασμοῦ τὸ Δοξαστάριον τοῦ Ἰακώβου Πρωτοψάλτου, «τὸ στιλβωτήριον τῆς καθ’ ἡμᾶς ἀνατολικῆς μουσικῆς». Ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος Γέρων Δοσίθεος «θὰ ἀποθάνω καὶ δὲν ἐχόρτασα νὰ μελετῶ τὸν Ἰάκωβον Πρωτοψάλτην».

Σήμερα μὲ τὴν εὐλογημένη ἐπάνδρωση τῶν Μοναστηριῶν καὶ τῶν Σκητῶν ἔχουμε κι ἀνάλογη πρόοδο στὴν Μουσική. Ὑπάρχουν χοροὶ Μοναχῶν ψαλτῶν ποὺ ψάλλουν μαθήματα παλαιῶν δασκάλων, δοξαστικά-δοξολογίες-χερουβικὰ καὶ λειτουργικά. Ἡ δική μας, τῶν Θωμάδων δηλαδὴ ὁ ψαλτικὸς χορὸς μὲ προεξάρχοντα τὸν Σεβαστὸ Γέροντα Θωμᾶ, χαιρόμεθα ποὺ τὴν τελευταία τεσσαρακονταετία πλαισιονόμεθα κατὰ τὰς πανηγυρικὰς ἀγρυπνίας ἀπὸ μελετημένους νέους ἁγιορείτας μοναχούς, οἱ ὁποῖοι ὅπως εἴπαμε ὡς μέλισσες ἀφομιώνουν τὰ καλὰ στοιχεῖα ποὺ μεταφέρουμε στοὺς μουσικούς μας ὤμους. Μποροῦμε νὰ ποῦμε μετὰ καυχήσεως ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Μουσικὴ σήμερα στὸ Ἅγιον Ὄρος εἶναι σὲ σημαντικὴ πρόοδο.

Συγχρόνως ὀφείλουμε νὰ ὁμολογήσουμε καὶ νὰ καταθέσουμε ὡς ἁγιορεῖτες σεβασμὸ καὶ εὐγνωμοσύνη πρὸς τοὺς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος ἱεροψάλτας καὶ μουσικοδιδασκάλους, διότι πολλοὶ ἐξ ἡμῶν ἐμάθαμε καὶ ἀκούσαμε ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων τὴν ψαλμωδίαν των. Ἐπίσης τέλος ἐκδηλώνουμε πάντοτε τὴν χαράν μας καὶ τὸν θαυμασμό μας διὰ τὰς ἐκλεκτὰς Ἐκκλησιαστικὰς χορωδίας ποὺ ὑπάρχουν, εἰς Ἀθήνας-Θεσσαλονίκην ἀλλὰ καὶ εἰς πολλὰς ἐπαρχιακὰς πόλεις. Πολλοὶ ψάλτες εἰς τὸ ἐξωτερικὸ Εὐρώπη-Ἀμερικὴ ἀκόμη καὶ στὴν Ἀφρικὴ εἶναι μαθηταὶ Ἑλλήνων ψαλτῶν.

 

Από αριστερά διακρίνονται: ο π. Στέφανος των Δανιηλαίων,
γ. Θωμάς των Θωμάδων, κος. Κων/νος Αγγελίδης,
γ. Φίλιππος των Θωμάδων, σε πανηγύρι
του Ευαγγελισμόυ στην Ι. Μ. Βατοπεδίου (2010)

Ὁ Πανάγιος ἐν Τριάδι Θεός, ἡ Θεοτόκος καὶ οἱ Ἅγιοι φωτίζουν πάντα τοὺς Ἱεροψάλτες νὰ ψάλλουν ὅπως ἁρμόζει κάθε στιγμὴ ποὺ ὑψώνουμε ὀφθαλμοὺς καὶ καρδίαν εἰς οὐρανόν."

Ἅγιον Ὄρος, Ἰούλιος 2010.